Các cây trồng chính khu vực miền Trung - Tây Nguyên đang giai đoạn xung yếu, là điều kiện cho các đối tượng sinh vật gây hại có khả năng bộc phát trên diện rộng.
Hiện nay, khu vực Duyên hải Nam Trung bộ đang trong thời kỳ ngày nắng nóng, ít mưa. Khu vực Tây Nguyên trời mây thay đổi, ngày nắng gián đoạn, chiều tối có mưa rào và dông vài nơi. Đồng thời, các loại cây trồng chính trong vùng như lúa, sắn (mì), ngô, cà phê, hồ tiêu, điều, sầu riêng, thanh long… đang ở giai đoạn xung yếu, là điều kiện cho các đối tượng sinh vật gây hại có khả năng bộc phát trên diện rộng.
Cán bộ kỹ thuật Trung tâm BVTV miền Trung kiểm tra tình hình sinh vật gây hại trên lúa. Ảnh: TTCC.
Nhiều đối tượng sinh vật gây hại
Diện tích lúa hè thu 2021 tại các tỉnh trong vùng đạt 342.533 ha, chủ yếu đang giai đoạn đòng trỗ - chắc xanh. Các đối tượng sinh vật gây hại chủ yếu như:
- Sâu đục thân hại 911 ha, tỷ lệ hại 2 - 15% (Bình Thuận, Khánh Hòa, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Gia Lai); rầy nâu + rầy lưng trắng diện tích nhiễm 463 ha (nặng 17 ha), mật độ 750 - 1.500 con/m2, cao 6.000 con/m2 (Quảng Ngãi, Quảng Nam, Bình Thuận, Đà Nẵng); sâu cuốn lá nhỏ gây hại 427 ha, mật độ 10 - 50 con/m2 (Bình Thuận, Khánh Hòa, Quảng Ngãi, Ninh Thuận, Gia Lai, Đăk Lăk).
- Bệnh khô vằn hại 3.594 ha (nặng 140 ha), tỷ lệ bệnh 20-30% cao 50%; bệnh đạo ôn lá hại 1.114 ha nặng 1 ha, tỷ lệ bệnh 5 - 20%, cao 30% (gây hại hầu hết các tỉnh); bệnh đạo ôn cổ lá + cổ bông diện tích nhiễm 82 ha, tỷ lệ bệnh 4 - 15% (Bình Thuận, Lâm Đồng); bệnh lem lép thối hạt diện tích nhiễm 959 ha (nặng 6 ha), tỷ lệ bệnh 5 - 20%, cao 30% (Bình Thuận, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Định và Lâm Đồng).
Bệnh khảm lá sắn vẫn diễn biến khá phức tạp tại các tỉnh miền Trung - Tây Nguyên. Ảnh: TTCC.
Trên cây sắn: Diện tích sắn toàn vùng là 238.978 ha, chủ yếu đang ở giai đoạn phát triển thân lá - nuôi củ. Bệnh khảm lá virus hại 29.089 ha, trong đó nặng 11.350,4 ha, tỷ lệ bệnh 5 - 40% (cao 50 - 85%), cục bộ 90 - 100%. Bệnh gây hại ở hầu hết các tỉnh trong vùng. Ngoài ra, rệp sáp bột hồng hại 175 ha, tỷ lệ hại 5-20% (Phú Yên, Đăk Lăk).
Trên cây ngô: Sâu keo mùa thu tiếp tục gây hại trên ngô hè thu với diện tích nhiễm 240,8 ha (nặng 4,5 ha), mật độ 2 - 4 con/m2, cao 10 con/m2 (Quảng Ngãi, Phú Yên, Quảng Nam, Lâm Đồng, Đăk Lăk). Diện tích ngô giảm rất nhiều so với cùng kỳ năm trước.
Đặc biệt bám sát địa phương bị phong tỏa
Để bảo vệ an toàn sản xuất vụ hè thu 2021 trong tình hình dịch Covid-19 diễn biễn phức tạp,Trung tâm BVTV miền Trung đề nghị Chi cục Trồng trọt - BVTV các tỉnh và Chi cục Phát triển nông nghiệp tỉnh Đăk Nông cần triển khai thực hiện một số nội dung công tác sau:
- Nắm bắt tình hình sản xuất, sinh trưởng của cây trồng và theo dõi các tác động bất lợi của thời tiết ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây trồng cũng như sự phát sinh gây hại của các đối tượng sinh vật gây hại để chủ động trong chỉ đạo bảo vệ sản xuất của từng địa phương.
- Phân công cán bộ bám sát địa bàn, kiểm tra đồng ruộng, đặc biệt bố trí cán bộ nắm chắc diễn biến sinh vật gây hại tại các địa phương đang bị phong tỏa do Covid-19, tham mưu và phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tại địa phương nhằm tuyên truyền và hướng dẫn nông dân xử lý kịp thời các đối tượng sinh vật gây hại có nguy cơ bùng phát cao. Đồng thời, tuân thủ nghiêm túc quy tắc phòng chống dịch Covid -19.
- Chú ý một số đối tượng sinh vật gây hại trên các loại cây trồng chính sau:
* Trên cây lúa: Các đối tượng rầy nâu + rầy lưng trắng, sâu cuốn lá nhỏ, bệnh đạo ôn, khô vằn, lem lép thối hạt... gây hại trên các trà lúa làm đòng - chắc xanh.
+ Theo dõi phòng trừ bọ trĩ, ốc bươu vàng gây hại trên trà lúa vụ 3, lúa mùa giai đoạn mạ - đẻ nhánh (Lâm Đồng, Bình Định, Phú Yên).
+ Tiếp tục tuyên truyền, vận động nông dân diệt chuột liên tục bằng nhiều biện pháp.
* Trên cây sắn: Đề nghị các Chi cục nghiêm túc thực hiện Chỉ thị số 5957/CT-BNN-BVTV ngày 6/8/2018 về việc tăng cường công tác phòng chống bệnh khảm lá virus hại sắn. Chi cục Trồng trọt - BVTV tỉnh Phú Yên, Đăk Lăk chỉ đạo cán bộ kỹ thuật hướng dẫn nông dân xử lý rệp sáp bột hồng để tránh lây lan trên diện rộng.
Sinh vật gây hại trên cây cà phê. Ảnh: TL.
* Trên cây ngô: Tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị 4962/BNN-BVTV ngày 15/7/2019 của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT về tăng cường chỉ đạo phòng chống sâu keo mùa thu hại ngô. Áp dụng Quy trình kỹ thuật phòng, chống sâu keo mùa thu do Bộ NN-PTNT ban hành trong công văn số 218/QĐ-BNN-BVTV ngày 16/01/2020.
* Cây hồ tiêu: Giai đoạn quả non, cần hướng dẫn nông dân thực hiện Quy trình kỹ thuật quản lý bệnh chết nhanh, chết chậm hại hồ tiêu; rệp sáp gốc + cành.
* Trên cây cà phê: Giai đoạn quả non - nuôi quả, cần theo dõi bọ xít muỗi hại cà phê chè (Lâm Đồng), rệp sáp, rệp vảy và bệnh khô cành.
* Trên cây sầu riêng: Giai đoạn nuôi quả - thu hoạch, chú ý bệnh nứt thân, xì mủ Phytopthora sp. Cần tuyên truyền, tập huấn và hướng dẫn nông dân áp dụng Quy trình kỹ thuật quản lý bệnh Phytopthora hại cây sầu riêng do Cục BVTV ban hành.
* Cây thanh long: Giai đoạn chăm sóc - thu hoạch cần theo dõi bệnh đốm nâu. Tuyên truyền, khuyến cáo nông dân áp dụng Quy trình kỹ thuật phòng chống bệnh đốm nâu hại thanh long của Cục BVTV.
Đề nghị Chi cục các tỉnh phối hợp chặt chẽ với Trung tâm BVTV miền Trung để chỉ đạo bảo vệ tốt sản xuất vụ hè thu 2021.
Lương Anh Tuấn (Giám đốc Trung tâm BVTV miền Trung)