NGHỆ AN - Giống lúa nếp bản địa ở huyện miền núi Quế Phong (Nghệ An) từ thời xa xưa để lại, ăn vừa thơm, vừa ngon, được đồng bào dân tộc Thái gọi là Khau cày nọi.
Người dân ở vùng núi cao các xã Châu Kim, Tri Lễ của huyện Quế Phong cho biết, giống lúa nếp này gắn liền với đời sống của dân bản ở đây từ lâu, nhưng năng suất chỉ đạt bình quân từ 50 – 55 tạ/ha. Để đảm bảo nhu cầu lương thực tại chỗ cho bà con, trong một thời gian dài, UBND huyện Quế Phong đã chỉ đạo các xã tập trung gieo cấy các giống lúa mới có năng suất cao, chủ yếu là lúa lai. Từ đó, các giống lúa bản địa nói chung, giống lúa nếp Khau cày nọi nói riêng bị lãng quên, dẫn đến gần như mất giống.
Bà con dân tộc Thái xã Châu Kim thu hoạch giống lúa nếp Khau cày nọi vụ mùa 2022. Ảnh: Doãn Trí Tuệ.
Bây giờ nhu cầu về lương thực không còn là vấn đề đáng lo nữa do ngày càng có nhiều giống lúa mới có năng suất cao được đưa vào sản xuất, cùng với việc trình độ thâm canh cây lúa của bà con nông dân được nâng cao. Vì vậy, bà con dân bản lại nhớ về giống lúa nếp bản địa, đặc sản của địa phương cần phải được khôi phục lại để có gạo nếp ngon, thơm sử dụng vào các ngày lễ, Tết, ma chay, cưới hỏi... và đem bán ở chợ phục vụ nhu cầu thị trường với giá cao hơn hẳn các giống gạo hiện nay.
Xuất phát từ nhu cầu của người dân và đánh giá đúng giá trị kinh tế, giá sử dụng và tiềm năng của giống lúa nếp Khau cày nọi, vụ mùa 2022, UBND huyện Quế Phong đã có chủ trương tiến hành triển khai mô hình bảo tồn giống lúa nếp bản địa Khau cày nọi tại các xã Châu Kim và Tri Lễ nhằm bảo tồn nguồn gen đặc sản quý hiếm này.
Vụ mùa 2022 vừa rồi, gia đình ông Lô Văn Tuấn ở bản Liên Phương, xã Châu Kim gieo cấy 0,5ha giống lúa nếp Khau cày nọi. Ông Tuấn cho biết, tận dụng nhiều diện tích đất ruộng của một số hộ dân trong bản không làm hết diện tích do có con đi làm ăn xa, ông gom lại gieo cấy hết. Do được đầu tư chăm sóc tốt, nên kết quả vụ lúa nếp này cho thu hoạch năng suất đạt được bình quân 55 tạ/ha.
Mời bạn đọc bài viết chi tiết tại: https://nongnghiep.vn/hoi-sinh-giong-lua-nep-ban-dia-thom-ngon-cua-nghe-an-d340536.html