Bước đầu mô hình đem lại hiệu quả kinh tế cao, dần hình thành vùng rau an toàn tại xã Đạo Đức, thị trấn Vị Xuyên và thị trấn Việt Lâm.
Những luống dưa chuột xanh mướt tại HTX Học Lập đang cho thu hoạch
Từ hình thức SX đơn lẻ, mạnh ai nấy làm, nhiều nông dân cùng nhau vào hợp tác xã (HTX) để liên kết xây dựng thương hiệu rau an toàn của địa phương. Đây là một hướng đi được xác định nhằm hướng đến một nguồn thực phẩm sạch, an toàn, đảm bảo an toàn thực phẩm cung cấp cho người tiêu dùng.
Cán bộ Phòng Nông nghiệp huyện Vị Xuyên dẫn chúng tôi đến thăm mô hình trồng rau, củ quả theo tiêu chuẩn VietGAP của HTX Học Lập tại thôn Làng Vàng, thị trấn Vị Xuyên. Theo giới thiệu thì đây là đơn vị kinh tế tập thể đầu tiên chuyên SX rau an toàn trên địa bàn huyện.
Trời đã gần trưa nhưng trong khu trồng rau của HTX, bà con nông dân vẫn đang chăm chỉ chăm sóc rau. Gặp chúng tôi, Giám đốc HTX Nông Văn Học nhễ nhại mồ hôi để thu hái những trái dưa chuột Nga. Dừng tay, anh cho biết, trước đây gia đình anh SX rau truyền thống song cuộc sống rất bấp bênh. Giữa năm 2016, anh cùng 9 thành viên thành lập HTX; ngành nghề sản xuất kinh doanh là gieo trồng, ươm giống các loại rau quả chất lượng cao. Được huyện khuyến khích cũng như hỗ trợ về kỹ thuật, trên 2ha của HTX trồng rau an toàn; trong đó có 2.300m2 nhà lưới mỗi vụ SX đều trồng luân canh với nhiều loại rau khác nhau.
Vị giám đốc chia sẻ: “Để có được sản phẩm rau quả chất lượng cao, đảm bảo an toàn thực phẩm, chúng tôi bắt buộc phải tuân thủ theo đúng quy trình SX nghiêm ngặt theo tiểu chuẩn VietGAP. Từ việc lựa chọn cây giống, các loại phân bón, nguồn nước tưới, thời gian gieo trồng đều phải phù hợp đảm bảo SX đúng mùa vụ và đa dạng các loại rau củ, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người tiêu dùng.
Năm ngoái chúng tôi để dành 1.000m2 trồng các loại hoa quả có giá trị kinh tế cao như: Dưa lưới xanh, dưa lưới vàng, dưa Kim cô nương trong nhà lưới đạt hiệu quả cao, trừ chi phí đầu tư thì doanh thu HTX cũng đạt 400 triệu đồng/năm”.
Trước đây, người dân trong xã Đạo Đức chỉ biết mạnh nhà nào nhà ấy làm, mỗi nhà làm một cách nên hiệu quả không cao, chưa tạo được vùng chuyên canh rau hàng hóa. Sau khi hình thành HTX trồng rau an toàn Tân Đức với 24 thành viên, với vốn điều lệ trên 1 tỷ đồng, trên diện tích 1,2ha, HTX xây dựng hệ thống nhà lưới thì mọi thứ đã thay đổi tích cực.
HTX ứng dụng công nghệ vào SX rau như: Đầu tư hệ thống tưới phun sương bằng nước sạch; trồng các loại giống rau mới có năng suất cao; trồng rau trái vụ; giảm thiểu tối đa việc sử dụng các loại thuốc trừ sâu hóa học, thuốc BVTV. Sản phẩm được chứng nhận rau VietGAP nên bước đầu được thị trường tin tưởng, giá cả ổn định và cho thu nhập khá.
Nhờ trồng theo quy trình đạt chuẩn VietGAP mà dưa chuột tại HTX Học Lập có thể ăn ngay tại vườn sau khi thu hái
Những thành công bước đầu trong việc hình thành vùng SX rau an toàn tại Vị Xuyên là đáng được ghi nhận. Nhưng người nông dân vẫn cần tiếp tục được hỗ trợ. “Chúng tôi cần một đầu ra ổn định cho sản phầm”, đó là mong mỏi của tất cả các nông dân nơi đây.
Thực tế cho thấy, đa phần sản phẩm của người trồng rau nơi đây đến với bữa cơm của người tiêu dùng vẫn chủ yếu qua chợ địa phương hoặc qua các mối khách hàng gia đình quen biết. Điều đó dẫn đến hệ quả tất yếu là giá cả sản phẩm luôn bấp bênh và đầu ra không ổn định.
Đem những mong mỏi của người nông dân đến chính quyền huyện Vị Xuyên, ông Lê Thanh Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên cho biết, huyện đã định hướng và đang thực hiện xây dựng Đề án “Phát triển mô hình nhà lưới trồng rau an toàn gia đoạn 2016 – 2020” nhằm huyển dịch cơ cấu cây trồng hiệu quả, tạo công ăn việc làm ổn định cho khu vực nông thôn, phát triển nông nghiệp bền vững gắn liền với thực hiện tốt công tác an toàn thực phẩm.
“Ngoài việc hỗ trợ về xây dựng nhà lưới, chuyển giao kỹ thuật trồng rau an toàn thì huyện đang tích cực giúp các hộ nông dân được chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP. Thời gian tới, song song với việc mở rộng diện tích vùng rau chúng tôi sẽ đồng hành cùng người trồng rau xây dựng thương hiệu cũng như tìm kiếm đầu ra ổn định cho sản phẩm”, ông Hải khẳng định.
Diện tích rau bắp cải trong nhà lưới của HTX Tân Đức chuẩn bị cho thu hoạch
Theo anh Học, đa phần người trồng rau ở Vị Xuyên không chủ động được đầu ra ổn định cho sản phẩm của mình nên việc phát triển mở rộng vùng rau gặp nhiều khó khăn. Ở Vị Xuyên hay Hà Giang chưa có các siêu thị lớn. Còn nếu muốn sản phẩm vươn tới siêu thị ở dưới xuôi cũng không đơn giản vì những nơi này không chỉ yêu cầu về chất lượng mà cả số lượng cung cấp bảo đảm đều đặn.
Lê Hoàn