Thối nhũn vi khuẩn

Giới thiệu chung

Bệnh thối nhũn rễ  bắp cải gây hại bởi vi khuẩn Erwinia cartovora (L.R. Jones) Holland. 3 Có đến ba chủng Erwinia cartovora subsp. cartovora, Erwinia cartovora subsp.  Atroseptica, Erwinia cartovora subsp. Chrysanthemi. Trong ba chủng này thì Erwinia cartovora subsp. cartovora là chủng phổ biến hơn cả khi hại trên cây bắp cải.

Hình 1: Bắp cải bị bệnh

Ngoài bắp cải, E. cartovora còn gây hại trên rất nhiều cây trồng khác như: chuối, đậu, bắp cải, cà rốt, khoai mì, cà phê, ngô, bông, hành tây, cây họ thập tự khác, hạt tiêu, khoai tây, khoai lang và cà chua. Đối với mối loại cây trồng khác nhau vi khuẩn có những triệu chứng khác nhau. Nhưng có một điểm chung nhất là tạo thành những giọt dịch và làm thối nhũn mô thân, gốc. Vi khuẩn không chỉ hại cây trồng trên đồng ruộng mà nó còn tạo ra những tổn thất rất lớn cho những sản phẩm trong quá trình vận chuyển, bảo quản. Chính vì vậy, thiệt hại do E. cartovora tạo ra có ý nghĩa kinh tế lớn hơn thiệt hại do các loại vi khuẩn hại cây trồng khác. 1

Hình 2: Triệu chứng bệnh ở thời kì hình thành bắp (ảnh trên); Bệnh trong thời gian bảo quản (ảnh dưới).

1.1 Triệu chứng

Ban đầu bệnh xuất hiện ở những cuống lá gần sát mặt đất. Trên đó xuất hiện những vết nhỏ, mọng nước (vết dầu loang). Sau đó, bệnh nhanh chóng phát triển xâm nhập vào trong thân cây . Vết bệnh lan nhanh xuống phần gốc cây và phát triển lên trên. Bệnh phát triển làm cho phần gốc thối nhũn mầu đen và có mùi hôi (mùi này thường do những vi khuẩn thứ cấp gây ra). Ở thời kỳ cây con, bệnh làm cây chết rạp.

Ở Việt Nam bệnh thường hại thân và rễ bắp cải.

1.2 Nguyên nhân

E. cartovora tồn tại trong cây bắp cải từ khi xâm nhập cho đến khi thu hoạch. Do đó tàn dư của cây (thân, lá, rễ) là nguồn bệnh đầu tiên. Nguồn bệnh do E. cartovora còn có thể tồn tại trong đất hoặc trong cơ thể côn trùng. 

E. cartovora xâm nhập vào cây trồng bằng nhiều con đường: hạt giống, côn trùng, vết thương cơ giới (do côn trùng, quá trình chăm sóc,…) hoặc qua lỗ khí khổng khi cây trồng phát triển. 

Hình 3: Hình ảnh minh họa cho chu trình gây hại bênh thối nhũn gây hại bởi các loại vi khuẩn ErwiniaPectobacterium và Dickeya trên các loại rau, củ. (Hình ảnh lấy từ Plant Pathology (5th edition) 2005, George Agrios, Elsevier Academic Press, Burlington, MA).

Biện pháp canh tác

Làm vệ sinh đồng ruộng cẩn thận trước khi gieo trồng. Bố trí ruộng ở những nơi thoáng gió. Mật độ trồng thích hợp sao cho ruộng không quá ẩm. Độ pH của ruộng khoảng 7.2 cũng góp phần hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại.

Cây giống nên gieo bầu để hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn. Nên xử lý hạt giống trước khi gieo trồng.

Thăm đồng thường xuyên. Tiến hành nhổ bỏ kịp thời những cây bị bệnh. Khi tiến hành chăm sóc hạn chế đến mức tối đa tạo ra những vết thương cho cây.

Cần kiểm soát chặt chẽ chế độ tưới: Không tưới nhiều thời kỳ cây con; Khi cây vào thời kỳ cuốn bắp thì lượng nước tưới vừa đủ để nước không giữ lại trên bắp quá lâu; Không sử dụng nguồn nước tù đọng.

Biện pháp luân canh là không thực tế vì phạm vi ký chủ của E. cartovora quá rộng. Hơn nữa, vi khuẩn có thể tồn tại ở nhiều loại ký chủ khác nhau (đất, nước, côn trùng, tàn dư thực vật,…).

Biện pháp thuốc BVTV

Sử dụng thuốc BVTV theo 4 đúng.

(Liên hệ với chúng tôi)

D.A.M