Cỏ lồng vực

Giới thiệu chung

Cỏ lồng vực (Echinochloa crus-galli (L.) Beauv, còn gọi là cỏ gạo, cỏ Mỹ, cỏ kê… thuộc họ hòa bản (Poaceae). Chúng được coi là loài cỏ dại nguy hiểm số một cho ruộng lúa ở nước ta và nhiều nước trồng lúa trên thế gới. Nếu không phòng trừ tốt, chúng có thể gây thất thu tới 50-70% năng suất lúa, thậm chí không cho thu hoạch.

Ngoài ra, lồng vực còn là nơi trú ngụ, tích lũy của nhiều loại sâu, bệnh, chuột, OBV…từ đó lây lan ra phá hại lúa.

Không những thế, hạt cỏ lồng vực còn lẫn với thóc khi thu hoạch, sẽ làm giảm giá trị thương phẩm của gạo sau khi xay xát. Nguy hại hơn, nếu còn lẫn trong lô hạt giống, sẽ là nguồn “cỏ giống” bổ xung cho vụ sau, gây tốm kém rất nhiều cho công tác phòng trừ. 

1.1 Nhận dạng

Lồng vực là loại cỏ hàng năm, do cùng họ với cây lúa, nên khi chưa trỗ hoa nhìn rất giống cây lúa (nhưng không có tai lá (bẹ chìa) và màu lạt hơn). Sinh sản bằng hạt. Cây cao khoảng 1-2m, thân cứng, chắc khỏe, mọc thành từng bụi, đứng thẳng, dạng gọn, Lá hẹp hình ngọn giáo, có thể dài tới 40cm, rộng 5-15mm Bông cỏ màu xanh tới đỏ tía ở ngọn, mỗi bông có từ 5-40 gié, Hạt hình elip, có râu 3-4mm (hoặc không có râu).

(Nguồn Internet)

1.2 Phát sinh gây hại

Do ưa thích nơi đất ẩm, nhiều ánh sáng, giầu đạm nên loài cỏ này thường phát triển nhiều trong ruộng lúa, mương nước và đầm lầy. Đặc biệt chúng có khả năng chống chịu rất tốt với điều kiện khắc nghiệt của ngoại cảnh so với cây lúa

Lồng vực có khả năng thích ứng rất rộng, chúng phân bố rất phổ biến ở các vùng nhiệt đới đến cận nhiệt đới. Ở nước ta chúng phát sinh và gây hại ở tất cả các vùng trồng lúa, ở đâu có lúa nước là ở đó có lồng vực. Là loài cỏ “phàm ăn” nên lồng vực cạnh tranh rất mạnh về dinh dưỡng, nước và ánh sáng với cây lúa, dễ gây thất thu lớn cho người trồng.

Lồng vực có khả năng đẻ nhánh mạnh, trỗ hoa quanh năm, thời gian sinh trưởng ngắn so với lúa (sau khi mọc khoảng 50 ngày là có thể trỗ hoa), nên hạt cỏ chín trước lúa và rụng trở lại ruộng trước khi lúa được thu hoạch. Từ một cây cỏ ở đầu vụ lúa, đến cuối vụ có khả năng sinh sản hàng trăm hạt nên tốc độ tích lũy của chúng rất nhanh. Nếu không phòng trừ tốt, chỉ vài vụ là lồng vực có thể mọc dày đặc trên ruộng, rất khó khăn cho công tác phòng trừ.

Thực tế đồng ruộng cho thấy, vụ lúa hè thu do bị thiếu nước ở đầu vụ, cỏ lồng vực thường phát sinh gây hại mạnh hơn những vụ khác trong năm. Trong cùng một ruộng, những chỗ đất cao cũng thường bị lồng vực gây hại nhiều hơn. Ruộng lúa sạ (gieo vãi) lồng vực hại nặng hơn ruộng lúa cấy…

Để hạn chế tác hại của cỏ lồng vực, phải áp dụng kết hợp một cách đồng bộ và hợp lý những biện pháp trong Quy trình quản lý cỏ dại tổng hợp. Sau đây là một số biện pháp chính.

Biện pháp canh tác

Phải dọn sạch cỏ trên ruộng và xung quanh bờ trước khi làm đất.

Cày bừa kỹ để chôn vùi hạt cỏ xuống tầng đất sâu.

Không dùng giống trôi nổi, phải mua giống xác nhận ở những cơ sở tin cậy. Giống phải đạt tiêu chuẩn không có quá 10 hạt cỏ dại/1kg hạt giống. 

Phải sàng sẩy kỹ hạt giống trước khi ngâm ủ để loại bỏ hạt cỏ.

Nên áp dụng cách cấy hoặc sạ hàng để dễ phát hiện và nhổ cỏ.

Tuyệt đối không để ruộng bị hạn ở đầu vụ, cần giữ mực nước (hợp lý) để khống chế hạt cỏ nẩy mầm.

Phân hữu cơ bón cho ruộng lúa phải được ủ kỹ để diệt hết hạt cỏ.

Chăm sóc tốt, cung cấp đủ nước, bón phân kịp thời giúp cây lúa sinh trưởng mạnh, giao tán nhanh phủ kín mặt mặt ruộng, không chế lấn át cỏ ở đầu vụ.

Tổ chức tỉa dặm, nhổ cỏ sớm, sau sạ, cấy khoảng 20 ngày.

Cắt bông kịp thời (trước khi hạt cỏ chín rụng xuống tồn trữ trong đất)

Ngoài những biện pháp trên thì việc dùng thuốc diệt cỏ là biện pháp không thể thiếu được, đôi khi mang tính chất quyết định.

Biện pháp thuốc BVTV

Cỏ lồng vực hại lúa có thể sử dụng nhiều loại thuốc khác để phòng trừ hiệu quả nhưng trong giới hạn của Giải pháp này chúng tôi chỉ hướng dẫn sử dụng được một số loại thuốc.

Ghi chú:

Nếu các dịch hại xảy ra cùng lúc có thể kết hợp thuốc để giảm công phun.

Cùng với giải pháp này kính đề nghị quý khách căn cứ sự chỉ đạo của cơ quan BVTV địa phương để vận dụng tốt, đảm bảo hiệu quả cao với tiêu chí phòng là chính.